Kính viễn vọng không gian Hubble đã chụp được những hình ảnh đáng chú ý về vật thể liên sao bí ẩn mang tên 3I/ATLAS đang di chuyển với tốc độ cực nhanh về phía trung tâm hệ Mặt trời của chúng ta.
Vật thể được đặt tên 3I/ATLAS lần đầu tiên được phát hiện vào đầu tháng này khi đang lao qua những vùng ngoại biên của hệ Mặt trời, và có vẻ là một sao chổi. Sau khi quan sát kỹ hơn, tốc độ của nó được xác định là cực kỳ nhanh – khoảng 220.000 km/h so với Mặt trời – đủ để khẳng định nguồn gốc ngoài hệ Mặt trời, khiến nó trở thành vật thể liên sao thứ ba trong lịch sử được phát hiện.
Điều thú vị là 3I/ATLAS đang lao thẳng về phía trung tâm hệ Mặt trời, tạo cơ hội quý báu cho các nhà thiên văn học nghiên cứu “kẻ xâm nhập” vũ trụ này. Các nhà khoa học cho rằng nó có thể đến từ trung tâm thiên hà và có thể cổ xưa hơn cả hệ Mặt trời.
Một nhà thiên văn nghiệp dư có tên tài khoản astrafoxen trên mạng xã hội Bluesky đã chỉnh sửa các hình ảnh từ Hubble và tải lên dưới dạng hai video ngắn cho thấy tốc độ chóng mặt của vật thể. Các hình ảnh trong mỗi chuỗi được chụp cách nhau chỉ vài phút vào thứ Hai tuần trước.
“Có rất nhiều tia vũ trụ phủ khắp hình ảnh, nhưng lớp khí coma của sao chổi trông rất đẹp và xốp,” astrafoxen viết trên Bluesky.
Trước 3I/ATLAS, chỉ có hai vật thể liên sao được biết đến là ‘Oumuamua được phát hiện năm 2017 với hình dạng như điếu xì gà, và Borisov năm 2019 – một sao chổi đã vỡ thành nhiều mảnh lớn. Cả hai đều đã quay trở lại không gian liên sao.
Nhiều đặc điểm hấp dẫn của 3I/ATLAS vẫn còn bí ẩn, bao gồm kích thước thực tế. Là một sao chổi nghi ngờ, nó được bao quanh bởi một vầng hào quang sáng gồm khí và bụi gọi là coma, che khuất vật thể rắn ở trung tâm. Coma có thể tạo thành đuôi dài hàng trăm nghìn km.
Dựa trên tốc độ và quỹ đạo, 3I/ATLAS dường như đến từ trung tâm thiên hà, có thể hình thành quanh một ngôi sao khác trước khi bị “đá” ra ngoài bởi một ngôi sao khác đi qua. Một số nhà thiên văn học đã suy đoán rằng ATLAS có thể có tuổi từ 3 đến 11 tỷ năm – cần một khoảng thời gian đáng kinh ngạc như vậy để tích lũy được tốc độ khủng khiếp hiện tại.
Tin tốt là chúng ta đã phát hiện sao chổi này khá sớm trong chuyến “thăm viếng” – ‘Oumuamua hầu như đã “một chân ra cửa” khi được phát hiện – và nó vẫn đang di chuyển về phía trung tâm hệ Mặt trời. Dự kiến nó sẽ đạt điểm cận nhật, vị trí gần Mặt trời nhất, vào khoảng 30 tháng 10, ở khoảng cách khoảng 209 triệu km. Điều này cho chúng ta đủ thời gian để quan sát kỹ hơn và trả lời những câu hỏi cấp thiết, bao gồm nó hình thành ở đâu trong Dải Ngân hà – và thậm chí liệu nó có thể là tàu vũ trụ của người ngoài hành tinh hay không.